Volgens de burgemeester worden er in de discussie rond de zandwinning zaken gesuggereerd die niet kloppen “Ik zie dat feit en fictie door elkaar lopen. De discussie moet op basis van de juiste feiten worden gevoerd én met respect voor ieders standpunt.” Daar zijn wij het van harte mee eens, daarom scheiden we de feiten van de fictie die de gemeente publiceert.
Hieronder onze reactie op de ‘Kerncijfers en vragen en antwoorden’ die op de website van de gemeente de Fryske Marren staan.
We gebruiken daarvoor uitsluitend de gegevens zoals die in de door de gemeente de Fryske Marren en / of Smals ter beschikking gestelde documentatie te vinden is. We verwijzen bij ieder antwoord naar het document en de pagina binnen dat document waar het antwoord te vinden is. uitsluitend die kerncijfers en antwoorden waarop we een reactie geven zijn hieronder opgenomen.
Kerncijfers:
Werkeiland van 7 hectare op 6 kilometer voor de kust
GZIJ: volgens het MER rapport (p108) is de totale oppervlakte (incl. buitendijkse landschappelijke inpassing) 17 hectare
Hoogste punt van bebouwing is 22 meter
GZIJ: dit is juist, echter de gebouwen staan op een eiland dat 2,1 meter boven het IJsselmeer oppervlak komt. De totale hoogte zoals vanaf de kust gezien van het hoogste gebouw is dus ruim 24 meter. Zie het Ontwerpbestemmingsplan p14 en p34.
Zandwingebied van 218 hectare op minimaal 5 kilometer voor de kust
GZIJ: Juist alhoewel de rand van de put op 4,5 km ligt. Zie Passende Beoordeling p34
Vragen en antwoorden:
Wat zie en hoor ik van het werkeiland?
We gaan niet zeggen dat u niets van de zandwinning kunt zien. Er komt een werkeiland van 7 hectare (ongeveer 10 voetbalvelden) op circa 6 kilometer van de Gaasterlandse kust.
Op dat werkeiland komen diverse loodsen van 15 meter hoog en één gebouw van 22 meter hoog. Het werkgebied wordt omringd door duinen van gemiddeld 8 tot maximaal 12 meter hoog. Vanaf de kust zijn alleen de grote contouren van het eiland zichtbaar.
GZIJ: Een vergelijk: de dichtstbijzijnde NOP windmolen vanaf het uitzichtpunt Oudemirdumer klif ligt op 6,8 km (coördinaten: 52.802742, 5.617408). De gondels van de windmolens zitten op 95 m hoogte en de basis is ongeveer 5 m breed.
Het hoogste gebouw op het zandwineiland staat 24 m boven het water oppervlak, is 23 m breed en 100 m lang (MER p110). Volgens het MER rapport (p189) is dat tot op 25 km zichtbaar. Neemt u zelf even een kijkje op het Oudemirdumerklif en vergelijk dan met de windmolens. Bedenk dat de dichtstbijzijnde molen een km verder weg staat dan het eiland komt en vergelijk dat met een gebouw dat: meer dan een kwart van de hoogte is, bijna 5 keer zo breed en 20 keer zo lang is….. en bedenk dan dat er nog vier 17 m hoge (boven het wateroppervlak weer) 100 meter lange en 30 m brede loodsen naast staan.
Een andere manier om te zien hoe iedereen in de maling genomen wordt is om de bij dit antwoordt gebruikte afbeelding mee te nemen naar de dijk tussen Oudemirdum en het Mirnserklif (waar de afbeelding op gebaseerd is) en dan eens de windmolens op de tekening te vergelijken met de windmolens in het echt…
Het eiland wordt volledig elektrisch gedreven. Daardoor is deze zandwinning veel stiller dan andere zandwinlocaties. Het hoogste geluidsniveau op de kust is als het schip dat het zand opzuigt daar het dichtstbij is (op 5 kilometer). Het geluid zal dan maximaal 36 dB zijn, vergelijkbaar met zacht gefluister op 5 meter afstand. Het gemiddelde geluidsniveau zal 21 tot 23 dB zijn, niet tot nauwelijks waarneembaar.
GZIJ: “Het eiland wordt volledig elektrisch gedreven.”: Smals neemt zich alleen voor “zo veel mogelijk” elektrisch te werken (en dat pas na de eerste twee jaar) dit is geen enkele garantie voor wat er uiteindelijk wel en niet elektrisch aangedreven wordt Zie b.v. MER rapport p 130. Maar zie ook het antwoord van de gemeente zelf op de volgende vraag hieronder.
Een aantal zaken zal per definitie nooit elektrisch worden zoals de scheepvaart van en naar het eiland om zand af te voeren. Alleen dat levert al 15% meer scheepvaart bewegingen op in de vaargeul bij Lemmer (MER p209) t.o.v. het huidige scheepvaart verkeer.
En dan: “Het gemiddelde geluidsniveau zal 21 tot 23 dB zijn, niet tot nauwelijks waarneembaar.” GZIJ: Zonder context (gemiddeld over of voor wat?) niets van te zeggen dus maar weer even een paar waardes zoals door Smals voorspelt in het Akoestisch rapport bijlages 1a en 1b: Gemiddelde etmaalwaardes op geluidsgevoelige bestemmingen: Oudemirdum voor zandwinning: 21 dB(A) met zandwinning: 36d(B)A. Mokkebank van 22dB(A) naar 37dB(A). Dit zijn dus de gemiddelde waarden over een heel etmaal!
Wanneer wordt het eiland aangelegd?
Het ligt op dit moment nog niet vast wanneer het eiland aangelegd gaat worden.
De eerste jaren heeft Smals nodig om de bovenlaag (ophoogzand) af te graven. Daarna wordt het eiland aangelegd en kan het industriezand op het eiland verwerkt worden. In totaal is de zandwinningsperiode maximaal 30 jaar.
“In totaal is de zandwinningsperiode maximaal 30 jaar..” Nee gemeente de Fryske Marren, de zandwinningsperiode is minimaal 30 jaar volgens uw eigen ontwerp bestemmingsplan p9 en talloze andere plekken in de documentatie.
De zandwinput ligt in een Natura2000 gebied. Welke invloed heeft de zandwinning op de natuur?
Zandwinning behoort tot grootschalige industriële activiteit met ruime gebiedsimpact en heeft daarom altijd effecten op het milieu. Daarom is er een milieu effectenrapportage opgesteld met het doel het milieubelang volwaardig en vroegtijdig in de plan- en besluitvorming te betrekken.
De voorgenomen ontwikkeling heeft effect op de aanwezige natuurwaarden in het Natura 2000-gebied IJsselmeer. Omdat op voorhand significante effecten niet uit te sluiten zijn, is, conform de Wet natuurbescherming, onderdeel gebiedsbescherming, een Passende Beoordeling uitgevoerd. De Passende beoordeling is opgesteld in het kader van de vergunningaanvraag voor de Wet natuurbescherming, onderdeel gebiedsbescherming én toetst de uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan. De impact van het eiland op (de omgeving van) het IJsselmeer moet zo beperkt mogelijk blijven. Daarom is een zorgvuldige locatiekeuze uitgevoerd en wordt een groot aantal effect beperkende maatregelen in het voornemen geïntegreerd en wordt aan het werkeiland al bij de aanleg ruimte toegevoegd voor landschappelijke inpassing.
Enkele relevante voorbeelden:
- creëren van een rustgebied rondom de natuurzone van het eiland;
- aanleg van ondiepe zones rondom de zandwinput als optimaal leefgebied voor vis;
- geen scheepvaartverkeer tussen zonsondergang en zonsopgang;
- aanleg strekdammen voor mosselen, waardoor tevens een voedselbron voor bentosetende vogels ontstaat.
Op het vasteland leidt het wegnemen van de bodem tot nieuwe plassen. In het IJsselmeer merk je daar niet veel van, er staat immers al bijna 5 meter water. Wel spelen zaken als geluid, energie en lichthinder een rol. Smals wil zoveel als mogelijk elektriciteit benutten voor het aandrijven van geluidsarme machines. Het eiland krijgt daarom een vaste stroomkabel vanaf de wal. De bewoners rond, en de gebruikers van het IJsselmeer mogen immers geen overlast ondervinden.
GZIJ: Er is al heel veel gezegd over de kwaliteit van de MER zie elders op deze site, dat gaan we hier niet allemaal herhalen maar als er dan op de gemeente pagina zelfs gezegd wordt: “geen scheepvaartverkeer tussen zonsondergang en zonsopgang;” moeten we wel reageren.
Smals zegt in het MER rapport p132 “Bovendien heeft Smals het voorstel van de Cie-m.e.r. “uitsluiten van scheepvaartbewegingen …. tussen zonsondergang en-opgang” overgenomen” dat klinkt mooi, echter, daarna wordt er meer dan een pagina tekst gebruikt om met foute aannames en wollige argumenten aan te tonen dat een nachtelijk vaarverbod voor twee maanden per jaar voldoende is.
Ook de gemeente zelf stelt in het ontwerpbestemmingsplan (p44): “In de voor Toppereenden kwetsbare periode (de maanden maart, april) wordt een vaarverbod van kracht tussen zonsondergang en zonsopkomst…”
Met andere woorden: ondanks dat de Cie-m.e.r. stelt dat er geen vaarbewegingen tussen zonsonder- en opgang moeten plaatsvinden, wordt er 10 maanden per jaar gewoon gevaren tussen zonsondergang en zonsopgang.
Na dertig jaar wordt het eiland ontmanteld, wat gaat er dan mee gebeuren?
Royal Smals IJsselmeer BV is verantwoordelijk voor de ontmanteling van het eiland.
Dit wordt in de watervergunning die Rijkswaterstaat verleend vastgelegd De kans is aanwezig dat er op en rondom het eiland natuurwaarden ontstaan, die men niet verloren wil laten gaan. Het kan dan zijn dat het eiland blijft. In dat geval zal een derde partij het beheer op zich moeten nemen.
GZIJ: De stelling dat er na dertig jaar ontmanteld wordt is niet perse juist, zie het ontwerp bestemmingsplan p9 (en ontelbare andere plekken) waar de gemeente de ruimte laat voor meer dan dertig jaar zandwinning: “…. gedurende dertig jaar of meer.”
De besproken pagina van de gemeente met vragen en antwoorden is inmiddels niet meer te bereiken.